Ιστορία

Οι απαρχές του 15ου αιώνα βρίσκουν την Ύδρα, αθόρυβη πάντα ιστορικά, κατοικημένη από λίγες γεωργικές και ποιμενικές οικογένειες.

Από το 1460 ωστόσο και εξής αρχίζει η πρώτη έντονη εποικιστική κίνηση και η εγκατάσταση στην Ύδρα Αλβανών φυγάδων, οι οποίοι πολεμώντας στο πλευρό των Ενετών κατά τη διάρκεια του δεκαεξάχρονου Ενετοτουρκικού πολέμου (1463 - 1479) κυνηγημένοι από την Πολεμική Λαίλαπα των ορδών του Τούρκου Σουλτάνου Μωάμεθ Β' του Πορθητού και ανήμποροι να υπερασπιστούν την ήδη κατακτημένη από τους Οθωμανούς Πελοπόννησο, βρίσκουν μετά από εναγώνια αναζήτηση, εγκατάσταση και σωτηρία σε τόπους κοντινούς ορεινούς, και δυσπρόσιτους, όπως την Ύδρα.

Είναι ακριβώς η εποχή που αρχίζει η ανοικοδόμηση και η δημιουργία της σημερινής πόλης της Ύδρας με πρώτο οικιστικό πυρήνα της τον Λόγο της Κιάφας, προφανώς για λόγους ασφαλείας των κατοίκων από πιθανούς επιδρομείς πειρατές (Αλβανικά Κιάφα - Κεφαλή ή Κορυφή).

Ο πολεμικός αναβρασμός στις περισσότερες ελληνικές περιοχές σε συνδυασμό με την εμφάνιση της πειρατείας στη Μεσόγειο συμβάλλουν στην δημιουργία ακόμη εντονότερου εσωτερικού εποικισμού. Στα χρόνια που ακολουθούν η Ύδρα δέχεται κατά διαστήματα εποικίσεις διαφόρων οικογενειών, κυρίως ελληνικών, από την Ήπειρο (οικογένεια Λαζάρου και Ζέρβα μετέπειτα Κοκκίνη και Κουντουριώτη), από την Κύθνο (οικογένεια Μιταρού, μετέπειτα Ραφαλιά, οικογένειες Νέγκα, Γκίνη, Γκούμα), από τα Βούρλα της Σμύρνης (οικογένεια Γιακουμάκι μετέπειτα Τομπάζη) από την Εύβοια (οικογένεια Βούκου, μετέπειτα Μιαούλη, οικογένειες Κριτζή, Μουντούρη). Από το Κρανίδι (οικογένεια Τσαμαδού) από την Επίδαυρο (οικογένεια Οικονόμου) και από πλήθος άλλες ελληνικές περιοχές.

Ένα νέο εποικιστικό κύμα έρχεται να εισβάλει στο νησί κατά την διάρκεια των Ενετοτουρκικών (1700 - 1715) και του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1768 - 1774) ενώ έως και την περίοδο που ξεσπά η επανάσταση και ιδιαίτερα κατά την διάρκειά της, η Ύδρα δέχεται διαρκώς εποίκους εξαιτίας της συνεχούς κοινωνικής και πολιτιστικής της ανέλιξης. Γίνεται συνεπώς πλήρως κατανοητό, γιατί η στιγμή της έναρξης του αγώνα στα 1821 βρήκε το μικρό και μέχρι πρότινος ασήμαντο αυτό νησί του Αργοσαρωνικού, να αριθμεί περί τους 27.000 κατοίκους. Η δημογραφική αυτή Επανάσταση είχε ασφαλώς τις θετικές και τις αρνητικές της συνέπειες όσων αφορά την εξέλιξη της υδραίικης κοινωνικής πορείας. Από τις θετικότερες υπήρξαν η προώθηση της ανάπτυξης του εμπορίου και - κυριότατα - η ανάπτυξη και η αλματώδης εξέλιξη της ναυτιλίας στην Ύδρα.

Στα 1802 το διοικητικό σύστημα του νησιού αλλάζει, με την αποστολή στην Ύδρα του ευνοούμενου του τότε Καπετάν Πασά και αρχικυβερνήτη της Τουρκικής Ναυαρχίδας, υδραίου Γεωργίου Δήμα Βούλγαρη. Ο Βούλγαρης τοποθετήθηκε από το Σουλτάνο ως Μιτάς Κοτζαμπάσης (Διοικητής) και Ναζίρης (επόπτης) της Ύδρας και για κάποιο χρονικό διάστημα και του Πόρου και των Σπετσών, με σκοπό να επιβάλει την - ιδιαίτερα στην Ύδρα - διασαλευμένη τάξη. Η συνετή του διοίκηση και η οθωμανική έννοια στο πρόσωπό του συνετέλεσαν στο να καταφέρει ο Γ. Βούλγαρης, ο 'Μπέης' όπως τον αποκαλούσαν οι Υδραίοι, να αναγάγει το νησί σε πρότυπο εννοούμενου τόπου.

Η περίοδος της οικονομικής ευρωστίας, η σχετικά καταστολή της πειρατείας και η εσωτερική ησυχία που ακολούθησε τους χρόνους διακυβέρνησης του Γεωργίου Βούλγαρη, έδωσαν την ευκαιρία στους Υδραίους να οργανώσουν την κοινωνία τους, όπως αυτοί ήθελαν ενώ η συνεχείς μάχες αναγκάζονταν να δίνουν τα υδραϊκά πληρώματα με τους πειρατές που τότε λυμαίνονταν απ'άκρο σε άκρο την Μεσόγειο, τους μετέτρεψαν με τον καιρό από ασήμαντους γεωργούς και ποιμένες σε τολμηρούς εμπειροπόλεμους ναυτίλους. Οι παραμονές του Ιερού Αγώνα βρίσκουν το νησί πανέτοιμο οικονομικά και πολεμικά: 120 ετοιμοπόλεμα πλοία διαθέτει η Ύδρα στον Αγώνα, συνολικής χωρητικότητας 45.000 τόνων με 5.400 άνδρες και 2.400 κανόνια.

Το όνομα της Ύδρας οφείλεται στα άφθονα νερά, που ανάβλυζαν από τις πλούσιες πηγές που είχε στην αρχαιότητα. Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν οι Δρύοπες. Οι ιστορικοί αναφέρουν το νησί με το όνομα του Υδρέα και στο εσωτερικό του έχουν διασωθεί ίχνη αρχαίων οικισμών. Από πολύ νωρίς η Ύδρα χρησιμοποιήθηκε ως ναυτικός σταθμός, με αποτέλεσμα να πρωτοστατήσει στο θαλάσσιο εμπόριο και στις επικοινωνίες. Ιδιαίτερη άνθιση παρουσιάζει το εμπόριο στο τέλος του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου. Τότε οι Υδραίοι εκμεταλλεύτηκαν την Άγγλο-γαλλική διαμάχη και αποκόμισαν τεράστια κέρδη.

Σημαντική ήταν η βοήθειά της στον εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1821. Οι παραμονές του Ιερού Αγώνα, βρίσκουν το νησί πανέτοιμο οικονομικά και πολεμικά. Διαθέτει 130 ετοιμοπόλεμα πλοία χωρητικότητας 30.000 τόνων, 5.400 άνδρες και 2.400 κανόνια. Δίκαια ο Ιμπραήμ αποκάλεσε την Ύδρα "Μικρή Αγγλία". Ο Υδραϊκός στόλος κυριάρχησε στη θάλασσα κατά το επταετή αγώνα, συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά στην απελευθέρωση της Ελλάδας, θυσιάζοντας ανθρώπινες ζωές, πλοία και χρήματα.