Αξιοθέατα και Διαδρομές

Στο δάσος

Το πανέμορφο δάσος των Σπετσών μπορεί να το περπατήσει ο επισκέπτης ξεκινώντας από πολλά σημεία του οικισμού. Μια διαδρομή είναι αυτή που συνεχίζεται μετά την περιοχή ΄΄Καστέλι΄΄. Παίρνοντας το δρόμο που πηγαίνει προς τα εκκλησάκια της Αγ. Σωτήρας και του Αγ. Δημητρίου, συνεχίζουμε αριστερά τον ασφαλτωμένο δρόμο ,περνάμε από τις δεξαμενές και βρισκόμαστε στον Άγ. Αδριανό. Πιο πάνω είναι ένα μεγάλο πέτρινο σπίτι το ΄΄Πόρτ Άρθουρ΄΄ όπως λεγόταν παλιά. Στην πορεία θα συναντήσουμε στα δεξιά το πανέμορφο εκκλησάκι της Αγ. Μαρκέλλας και πιο ψηλά πάντα στο δεξί μας χέρι ,την Παναγία του Τζίλα ή Καψοδεματούσσα που γιορτάζει με μεγάλο πανηγύρι στις 2 Ιουλίου. Στον ίδιο δρόμο θα συναντήσουμε το καταφύγιο ΄΄συνάντηση των Κυνηγών΄΄.
 

Η θέα στο σημείο αυτό είναι προς την πλευρά της απέναντι Πελοποννησιακής ακτής, των νήσων Δοκού, Τρικέρι και ΄Ύδρας καθώς και του οικισμού του νησιού. Στο σημείο αυτό ο δρόμος χωρίζει. Προς τα αριστερά πηγαίνει προς την ΄΄ΧΑΡΑ΄΄ το σπίτι των αδερφών Μαρίας και Ειρήνης Μπόταση, με την μικρή εκκλησία των ΄΄Τριών Σπετσιωτών΄΄ . Από την ΄΄συνάντηση των Κυνηγών΄΄ προχωρώντας ευθεία όπως πηγαίνει ο δρόμος δεξιά, συναντάμε ένα μονοπάτι αρκετά φαρδύ που οδηγεί στο παρατηρητήριο, αρχικά φτιαγμένο από τους Ιταλούς στην κατοχή για να παρακολουθούν το στενό των Σπετσών και σήμερα παρατηρητήριο για τους προστάτες του δάσους κατά την διάρκεια του καλοκαιριού.

Ακολουθώντας το μονοπάτι μπροστά από το παρατηρητήριο φθάνουμε στο κτήμα του ΄΄Δασκαλάκη΄΄ με το εκκλησάκι της Παναγίας όπου την 1η Σεπτεμβρίου μετά τη λειτουργία γίνεται το γλέντι των κυνηγών και των φίλων τους. Προχωρώντας τη δημοσιά, αφήνοντας πίσω το μονοπάτι για το παρατηρητήριο φτάνουμε στον Προφήτη Ηλία, το ψηλότερο σημείο των Σπετσών. Σκαρφαλώνουμε στο ξωκλήσι να απολαύσουμε τη θέα και να πιούμε λίγο νερό από τη στέρνα. Από το σημείο αυτό μπορούμε να συνεχίσουμε την διαδρομή μας με προορισμό άλλα σημεία του νησιού. Υπάρχουν μονοπάτια και δρόμοι που οδηγούν σε όλες τις γνωστές παραλίες του νησιού και στη διάρκεια του περιπάτου ο επισκέπτης θα σταματήσει άπειρες φορές για να θαυμάσει τη μοναδική θέα με το πέλαγος, την ακτή της Πελοποννήσου, τα νησιά και να απολαύσει τα ατελείωτα πεύκα με τις υπέροχες μυρωδιές του δάσους.

Προς το Φανάρι
Από το λιμάνι της "Ντάπιας" μέχρι το "Φανάρι"

Η παραλιακή αυτή διαδρομή προς το Βορειοανατολικό άκρο του οικισμού αναδεικνύει πολλές ομορφιές. Ξεκινώντας από την ΄΄Ντάπια΄΄δηλ. ΄΄οχυρωμένο σημείο΄΄ με πολλά κανόνια να διακοσμούν ακόμα και το τείχος της συναντάμε πρώτα την πολύβουη παραλία του Αγ. Μάμα, σημείο αφετηρίας των λεωφορείων προς άλλες περιοχές του νησιού, αλλά και στέκι για καφέ ή φαγητό, αναλόγως την ώρα. Αμέσως μετά και σε όλη τη διαδρομή σας μέχρι την εκκλησία του Αγ. Νικολάου, συναντάμε την παραλία του Αγ. Νικολάου και τα φημισμένα αρχοντικά, κτισμένα μερικά από αυτά τον 18ο αιώνα, δείγμα της πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης που βίωνε το νησί εκείνη την περίοδο. Στη συντήρηση αυτών αλλά και άλλων παραδοσιακών κτισμάτων του νησιού, εργάζονται φημισμένοι καλλιτέχνες και μάστορες. Ο Μητροπολιτικός ναός του Αγίου Νικολάου εκτός από το κτίσμα του ναού, έχει στο βοτσαλωμένο προαύλιό του, το μνημείο των ηρώων, έργο του γλύπτη Β. Κεσσέ. Είναι από τις παλαιότερες εκκλησίες των Σπετσών μεταβυζαντινού σταυροειδούς ρυθμού, με το αριστουργηματικής τέχνης καμπαναριό όπου υψώθηκε η σημαία της Επανάστασης του 1821. Πολύ κοντά στον Μητροπολιτικό ναό βρίσκεται το παλιό Δημοτικό σχολείο η Καποδιστριακή Πνευματική Στέγη Σπετσών, όπου σήμερα ανακαινισμένη στεγάζει το Ιστορικό Αρχείο και διαθέτει μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων και εκθεσιακό χώρο όπου φιλοξενείται μόνιμη έκθεση φωτογραφικού ιστορικού αρχείου των Σπετσών (δωρεά Στέφανου Α. Αλεξανδρίδη).

Στη συνέχεια της διαδρομής μπαίνουμε στο βάθος του μυχού του ΄΄Παλιού Λιμανιού΄΄ (Μπάλτιζα) περνώντας από τα παραδοσιακά καρνάγια που διατηρούνται μέχρι σήμερα μεταφέροντας από γενιά σε γενιά τα μυστικά της ξυλοναυπηγικής των καραβομαραγκών. Βλέπουμε πανέμορφα κτίσματα -παλιά αλλά και νέα- που διατηρούν το νησιώτικο χρώμα και αρχιτεκτονική παράδοση, ένα υπέροχο δείγμα σύγχρονης οικιστικής παρέμβασης που έγινε σε πλήρη αρμονία με το περιβάλλον του νησιού. Η ΄΄Μπάλτιζα΄΄ εκτός από τις φυσικές και οικιστικές της ομορφιές, είναι και χώρος ελλιμενισμού των περισσοτέρων ιδιωτικών και επαγγελματικών σκαφών που προσεγγίζουν τις Σπέτσες, καθώς και μία από τις πλέον φημισμένες περιοχές του νησιού στον τομέα της διασκέδασης. Στο τέλος της διαδρομής είναι το ΄΄Φανάρι΄΄, όπου εδώ δεσπόζει ένας από τους παλαιότερους, παραδοσιακούς εν ενεργεία φάρους στην Ελλάδα.

Στη περιοχή βρίσκεται το εκκλησάκι της ΄΄Παναγίας της Αρμάτας΄΄, εκκλησάκι που κτίστηκε για να τιμήσει την Παναγία που βοήθησε την ημέρα του ΄΄γενεθλίου΄΄ της (8 Σεπτεμβρίου) τους Σπετσιώτες στην ναυμαχία με τον τούρκικο στόλο το 1822. Στο εσωτερικό της εκκλησίας μπορούμε να θαυμάσουμε τον πίνακα του Ι. Κούτση που απεικονίζει την ναυμαχία στον κόλπο των Σπετσών έργο του 1887. Στον περίβολο του ναού υπάρχουν τα δύο επιτύμβια που τιμούν τη μνήμη του ναυάρχου Ι. Γ. Κούτση και του ιστορικού Ανάργυρου Χ΄ Αναργύρου.

Στην περιοχή αυτή υπάρχει και ο κήπος του κανονιοστασίου - χώρος ιστορικής μνήμης και αναψυχής - με αναστηλωμένο το παλιό κανονιοστάσιο του Χατζηγιάννη Μέξη και το πάρκο περιπάτου το οποίο έχει διακοσμήσει με τα χάλκινα γλυπτά της η καλλιτέχνης Ναταλία Μελά. Στο άκρο του ΄΄Φαναριού΄΄ και μπροστά στα υπολείμματα του παλιού φάρου του νησιού βρίσκεται σε δεσπόζουσα θέση ο ανδριάντας του πυρπολητή Κοσμά Μπαρμπάτση, έργο και αυτό της Ν. Μελά.

Προς την Ανάληψη
Από το λιμάνι της "Ντάπιας" προς την "Ανάληψη"

Ξεκινώντας από την ΄΄Ντάπια΄΄ περνάμε μέσα από την πλατεία του ΄΄Ρολογιού΄΄ την πιο ξακουστή πλατεία στο κέντρο του οικισμού, η οποία περιβάλλεται από κάθε λογής εστιατόρια, μπαρ, κ.α. και στην Νοτιοδυτική πλευρά της βρίσκεται το ΄΄Ρολόι΄΄ κτισμένο στις αρχές του περασμένου αιώνα από τον Γεώργιο Ι. Λεωνίδα.

Ακολουθούμε τον εσωτερικό παράλληλο με την ακτή του νησιού δρόμο, με τις ενδεικτικές πινακίδες ΄΄Προς Μουσείο Σπετσών΄΄ και πολύ σύντομα συναντάμε το αρχοντικό του Χατζηγιάννη Μέξη όπου στεγάζεται το Μουσείο των Σπετσών. Στο επιβλητικό αυτό κτίριο με τις υψηλές καμάρες και τη προτομή του ήρωα φιλοτεχνημένη από τον γλύπτη Βύρωνα Κεσσέ, ο επισκέπτης μπορεί να δει διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα και κειμήλια της Ελληνικής Επανάστασης. Συνεχίζοντας την πορεία μας φτάνουμε στο ΄΄τρίγωνο΄΄ που βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Ελευθερίου και ο δρόμος χωρίζεται σε δύο κατευθύνσεις. Η διαδρομή προς το βουνό οδηγεί στην περιοχή ΄΄Κοκκινάρια΄΄ και καταλήγει στο μοναστήρι των ΄΄Αγίων Πάντων΄΄ και στο μοναστήρι της ΄΄Παναγίας της Γοργοεπίκοου΄΄.

Η άλλη διαδρομή φτάνει στο τρίγωνο που βρίσκεται η εκκλησία της ΄΄Ανάληψης΄΄, στην οποία εορτάζεται με ιδιαίτερα παραδοσιακό τρόπο η ΄΄Ανάσταση΄΄. Από εκεί ο δρόμος χωρίζει και πάλι σε δύο διευθύνσεις. Η μία προς το ΄΄Παλιό Λιμάνι΄΄ περνώντας μέσα από παλιά αρχοντικά και η άλλη προς την παραλία της Αγίας Μαρίνας και τον περιφερειακό δρόμο του νησιού.

Προς το Καστέλι
Από το λιμάνι της "Ντάπιας" προς το "Καστέλι"

Για να ακολουθήσουμε αυτή τη διαδρομή αφήνουμε την περιοχή της ΄΄Ντάπιας΄΄ και παίρνουμε τον μοναδικό δρόμο που ξεκινά από το σημείο που είναι αραγμένα τα αμαξάκια με τα άλογα, με Νότια κατεύθυνση ευθεία προς το βουνό. Στο ύψος της παλιάς φημισμένης ταβέρνας του ΄΄Λάζαρου΄΄ ο δρόμος χωρίζει. Προς τα δεξιά πηγαίνει προς το ΄΄Καστέλι΄΄ (δηλ. Νησιώτικο κάστρο), στην περιοχή όπου συγκροτήθηκε ο πρώτος μεσαιωνικός οικισμός. Ο συνοικισμός ήταν περιτειχισμένος και είχε την ακρόπολη στο λόφο, όπου βρίσκεται σήμερα ο ναός του Αγ. Βασιλείου. Στην περιοχή αυτή έγινε και η πρώτη πόλη των Σπετσών. Σήμερα στη γραφική αυτή συνοικία των Σπετσών μπορεί κανείς να θαυμάσει την εκκλησία της Αγ. Τριάδος με το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο και τα γραφικά εκκλησάκια της Κοίμησης της Θεοτόκου και του ΄΄Ταξιάρχη΄΄. Ο χείμαρρος του Αγ. Γεωργίου προς ανατολάς και της ''Κουνουπίτσας'' προς δυσμάς δημιουργούσαν ένα φυσικό οχυρό για τον οικισμό το οποίο παραμένει αναλλοίωτο μέχρι σήμερα.
top Προς τις "Σχολές".

Από το λιμάνι της "Ντάπιας" μέχρι τις "Σχολές"

Η Βορειοδυτική παραλιακή διαδρομή του νησιού παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον επισκέπτη του νησιού. Ξεκινώντας από τα γραφικά πολύβουα ΄΄καφέ΄΄ και ΄΄ουζερί της ΄΄Ντάπιας΄΄ επιλέγουμε για λίγες δεκάδες μέτρα τον εσωτερικό δρόμο με σκοπό να θαυμάσουμε το εξαίσιο αρχιτεκτονικό κτίριο - κατοικία του ευεργέτη των Σπετσών Σ. Ανάργυρου που αυτή την περίοδο πραγματοποιούνται εργασίες αναστήλωσης. Το υπέροχο αυτό κτίσμα - κόσμημα για το νησί με τον νεοκλασικό του ρυθμό και τις δύο αιγυπτιακές σφίγγες να δεσπόζουν δεξιά και αριστερά της εισόδου, κατά τη διάρκεια της πολύχρονης ζωής του φιλοξένησε το Δημαρχείο, την οικογένεια Ρότσιλδ και λειτούργησε σαν χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων. Δίπλα στο οίκημα της κατοικίας του Αναργύρου υπάρχει η πλατεία ΄΄Πευκάκια΄΄ με το μικρό δασύλλιο και το σπίτι - μουσείο της Μπουμπουλίνας. Το αρχοντικό αυτό με το μοναδικό σκαλιστό ταβάνι στη μεγάλη σάλα, λειτουργεί ως μουσείο με ζωντανή ξενάγηση κατά την οποία ο επισκέπτης ακούει και βλέπει για την ζωή και το έργο της Μπουμπουλίνας. Η διαδρομή μας συνεχίζεται προς τον παραλιακό δρόμο με πρώτο σημείο την πλατεία του ΄΄Ποσειδωνίου΄΄ όπου που πραγματοποιούνται όλες οι μεγάλες εκδηλώσεις του νησιού με σημαντικότερη την εορτή της ΄΄ΑΡΜΑΤΑΣ΄΄.

Δεσπόζουσα θέση στο κέντρο της πλατείας έχει το επιβλητικό άγαλμα της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, δημιουργία της γλύπτριας Ναταλίας Μελά. Η πλευρά της πλατείας προς το εσωτερικό του νησιού συνορεύει με το ιστορικό ξενοδοχείο ΄΄Ποσειδώνιο΄΄ κτίσμα των αρχών του αιώνα από τον Σ. Ανάργυρο και τόπο διαμονής χιλιάδων κάθε είδους διάσημων πολιτικών, επιχειρηματιών, πολιτικών και καλλιτεχνών. Η εξαίσια αρχιτεκτονική του, καθώς και οι θαυμάσια διακοσμημένοι εσωτερικοί χώροι του, το καθιστούν ακόμα και σήμερα πόλο θαυμασμού μιας άλλης αρχιτεκτονικής αντίληψης. Συνεχίζοντας μετά από λίγες εκατοντάδες μέτρα συναντάμε το παλιό εργοστάσιο - νηματουργείο του ΄΄Δασκαλάκη΄΄ το οποίο σήμερα έχει μετατραπεί σ ένα πανέμορφο οικιστικό συγκρότημα πολυτελούς τουρισμού, διατηρώντας και συνδικάζοντας αρμονικά την παράδοση με τη σύγχρονη αρχιτεκτονική. Λίγα μέτρα μετά συναντάμε σε ένα υπέροχα διατηρημένο παραδοσιακό κτίσμα το Δημαρχείο του νησιού στολισμένο μ' ένα όμορφο κήπο και Σπετσιώτικα βοτσαλωτά. Το τέλος αυτής της διαδρομής μας οδηγεί στην περιοχή της ΄΄Κουνουπίτσας΄΄ και του ΄΄Σουρμπουτιού΄΄ και αμέσως μετά μπορούμε να θαυμάσουμε το φημισμένο εκπαιδευτικό συγκρότημα της Αναργυρείου - Κοργιαλενίου Σχολής που λειτούργησε πάνω από 50 χρόνια και ανέδειξε φημισμένους επιστήμονες, πολιτικούς και καλλιτέχνες (Ι. Ξενάκης, Γ. Ράλλης κ.α.) Οι υπέροχες εγκαταστάσεις του που τα τελευταία χρόνια σταμάτησαν να λειτουργούν, ξαναζωντανεύουν με την λειτουργία πρότυπου κέντρου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με την συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας, της Διοικούσας επιτροπής του Ιδρύματος Σ. Αναργύρου και του Δήμου Σπετσών.